Przejdź do głównej zawartości

Emocjonalna rozgrywka - Gambit królowej

fot. pixabay.com

Gambit królowej jest siedmioodcinkowym dramatem opartym na powieści amerykańskiego pisarza Waltera Tevisa, o takim właśnie tytule. Powieść ta w Polsce została wydana dopiero 26 sierpnia 2020 roku1, choć jej pierwsze amerykańskie wydanie ma już 37 lat.

Wracając jednak do serialowej produkcji, warstwa fabularna skupia się na życiu, dorastaniu, rozwoju i brawurowej karierze Elizabeth Harmon. Jednakże losy bohaterki nie są przy tym pozbawione traumy, gorzkich chwil, smutku i wewnętrznej samotności. Taki nastrój zdecydowanie kreują i podkreślają zdjęcia do filmu.

Jako ośmioletnie dziecko Beth przeżywa traumę, gdy jej matka ginie w wypadku samochodowym, a ona trafia do sierocińca, gdzie jak się okazuje, zacznie się jej fascynująca droga. Tam właśnie odkrywa w sobie talent i pasję, którą staje się gra w szachy. Ambicja pozwala jej wiele poświęcić, by osiągnąć cele – stać się najlepszą szachistką na świecie, a rzecz rozgrywa się w latach 50. i 60. XX wieku.

Co ważne obok głównego wątku fabularnego, jakim jest proces nauki, analizowania rozgrywek szachowych, a w końcu udział w wielkich turniejach – ważnym elementem jest psychika i aspekt emocjonalny protagonistki, która zmaga się również z uzależnieniem od środków psychotropowych i alkoholu, lecz mimo tego najwięcej doznań dostarczają jej szachy właśnie. Używki, od których nie stroni, tak naprawdę zdają się środkiem do wyparcia z pamięci dziecinnych traum i trudnych doświadczeń, aniżeli mają one „otwierać” umysł. Zawarcie takiego wątku z całą pewnością zwraca uwagę na ważny problem społeczny, jakim są uzależnienia, o których wciąż należy dyskutować i uświadamiać ich destrukcyjny wpływ nie tylko na jednostkę. Z drugiej jednak strony pokazuje również, że sprostanie własnym ambicjom, odwaga, czy też geniusz może wiele kosztować i wymykać się pewnym normom, a korzystanie z używek może stanowić mechanizm obronny i ucieczkę od rzeczywistości. Jak pisał Zygmunt Freud, „mechanizmy obronne mają na celu uniknięcie niebezpieczeństwa”2, a jednym z podstawowych mechanizmów obronnych jest wspomniane wcześniej wyparcie właśnie. Dlatego też i tutaj zauważalne są wciąż silne związki tworów kultury z psychologią i psychoanalizą. Bohaterka bowiem walczy z urazem psychicznym, którego doznała jako dziecko, popadając w uzależnienie, ale też zamykając się w hermetycznym świecie szachów, stąd też wniosek, że emocjonalna rozgrywka toczy się nie tylko na szachownicy, ale także w umyśle bohaterkiDzieł literackich, filmowych czy seriali właśnie, w których zawarty jest ów motyw alkoholizmu i uzależnień można znaleźć całkiem pokaźną ilość.

Zamknięta w swoim świecie Elizabeth, ma kłopot z nawiązywaniem relacji, jest niechętna do komunikowania się poza szachowym światem, przez co jest raczej samotniczką. Jak zaznacza bohaterka, w świecie szachów czuje się bezpieczna. Jednakże jak się okazuje, m przyjaciół i wsparcie z ich strony, co pozwala sprostać jej słabościom, jak również osiągnąć zamierzony cel.

Serial ogląda się zaciekawieniem, właściwie wciąga na tyle, że można obejrzeć go za jednym razem. Dobrze zrealizowane zdjęcia, nienaganna gra aktorska, wątki psychologiczne sprawiają, że serial wart jest obejrzenia. W postać głównej bohaterki wciela się Anya Taylor-Joy. W serialu pojawia się także polski akcent, gdyż w arcymistrza szachów – Rosjanina Borgova wcielił się Marcin Dorociński, z którym Elizabeth Harmon pragnie się zmierzyć i go pokonać.

1https://czarne.com.pl/katalog/ksiazki/gambit-krolowej, (dostęp 2.11.2020).

2S. Freud, Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1994, s. 175.


Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Ewolucja, dyfuzja kulturowa i akulturacja – drogi i koncepcje zmiany kulturowej

Zmienność jest jedną z podstawowych cech kultury. Nawet w ciągu życia jednego pokolenia można zauważyć szereg zmian zachodzących w społeczeństwie, a przede wszystkim współcześnie. Zmieniają się zwyczaje, nurty w sztuce, architekturze, literaturze, moda, zmienia się język.  Nierzadko dzieje się tak w wyniku wzajemnego wpływu na siebie zróżnicowanych kultur świata.  Dlatego też badania zmiany kulturowej interesują antropologów od dawna. Niewątpliwie jest to w ogóle kwestia interdyscyplinarna obejmująca znacznie więcej nauk humanistycznych. Akulturacja i dyfuzja kulturowa w antropologii kultury są terminami pokrewnymi, które odnoszą się do zmian kulturowych, jakie mogą zachodzić na styku różnych, odmiennych systemów kultowych. Jest to zatem zjawisko zauważalne od czasów najdawniejszych, gdyż ludzie zawsze się przemieszczali, spotykając na swojej drodze inne społeczności, nierzadko mając późniejszy wpływ na siebie. Dziś w ciągłym i postępującym procesie globalizacji, łatwości podróżowa

Pogórze Kaczawskie - Radogost #mikrowypad

  Na skraju Parku Krajobrazowego „Chełmy” leżącego na Pogórzu Kaczawskim w miejscowości Kłonice znajduje się wzgórze, z którego roztacza się wspaniała dookolna panorama niemalże na cały region. Wzgórze to nazywa się Radogost, a nazwa ma nawiązywać do słowiańskiego bóstwa solarnego. Jednakże w kanonie bóstw słowiańskich Radogost występował tylko na Połabiu wśród Redarów, będąc właściwie bogiem tożsamym z ogólnosłowiańskim Swarogiem/Swarożycem. Miejsce kultu Radogosta zostało opisane już na początku XI wieku przez Thietmara z Merseburga. Jednakże inne dla Swaroga/Swarożyca imię pojawiło się w podaniach najprawdopodobniej po prostu od ośrodka jego kultu – Radgoszczy. Wracając jednak do naszego wzgórza, jego wysokość wynosi 398 m n.p.m. W 1893 roku na szczycie wzniesiono 22-metrową ceglaną wieżę widokową w stylu neogotyckim. Wchodząc po jej kręconych schodach, na końcu wędrówki ujrzymy malownicze widoki na Pogórze Kaczawskie, Sudety, Równinę Jaworską, Nizinę Śląsko-Łużycką, czy też Wzgór

(Nie)Zapomniane "miejsca pamięci"

PAMIĘĆ KULTUROWA, ZBIOROWA I „MIEJSCA PAMIĘCI” Pamięć jest niezwykle ważna dla każdej społeczności. Refleksja nad pamięcią we współczesnej humanistyce jest obszernym i wieloaspektowym zagadnieniem. Dlatego też jest to kwestia zdecydowanie interdyscyplinarna, stanowiąca przedmiot badań nie tylko historyków, ale również antropologów, socjologów i kulturoznawców. Jak zauważa Astrid Erll, pamięć jest „fenomenem społeczno-kulturowym” pełniącym istotne funkcje w różnorodnych praktykach społecznych 1 . Pamięć społeczna pełni między innymi takie funkcje jak: przekazywanie wiedzy o przeszłości, kompetencji kulturowych, wzorów zachowań i wartości, współtworzy tożsamość grupową, czy też wpływa na określanie relacji między grupami sąsiadującymi. Funkcje te w obrębie danej społeczności realizowane są zazwyczaj spontanicznie 2 . Pamięć społeczna przechowuje zatem wszystkie elementy, które tożsame są z kulturą danej grupy społecznej. Dolny Śląsk kryje wiele obiektów i przestrzeni, które śmiało możn