Przejdź do głównej zawartości

Rewolucja i wampiryzm - o serialu od Netflixa

 


Platforma Netflix w jednej ze swoich październikowych propozycji po raz kolejny przedstawia widzom serial, którego twórcy zdecydowanie nawiązują do literackiego nurtu czarnego romantyzmu i motywów gotyckich. Serial Rewolucja, bo o nim właśnie mowa, jest utrzymany w konwencji czerpiącej całkiem sporo tradycji i estetyki gotyckiej właśnie, lecz zauważalna jest także domieszka innych kierunków. Na elementy gotyckie wskazują, chociażby zawarte w narracji motywy wampiryczne, choć w dużej mierze przekonstruowane, lecz mimo to kolejny raz potwierdza się, że motywy te są trwale obecne w popkulturze. Postać wampira nieustannie przoduje pośród innych demonicznych stworów, przez co zajmuje szczególe miejsce w nurcie literatury gotyckiej, jak i kulturze współczesnej w ogóle, będąc istotnie charakterystyczną i wręcz ikoniczną postacią dla gotyckiego kierunku1.

Poza motywami wampirycznymi, w warstwie fabularnej serialu pojawia się tajemnica, a za nią wątek detektywistyczny, elementy magiczne, nadrealne, czy też elementy oniryzmu – urzeczywistniające się, prorocze wręcz, koszmarne sny jednej z bohaterek. Sceneria i klimat serialu również zdecydowanie pasuje do gotyckiej konwencji, wzmacniając poczucie lęku i obecności zła, którego pochodzenie trudne jest do określenia. Jest to, więc w istocie postmodernistyczna gra z konwencjami, które popkultura niezwykle lubi.

Film od czasów ekspresjonizmu niemieckiego bardzo chętnie korzysta z „oferty” konwencji gotyckiej, współtworząc tym samym jej obecny kształt2. Jak piszą Grzegorz Gazda, Agnieszka Izdebska i Jarosław Płuciennik, we Wstępie do książki Gotycyzm i groza w kulturze, „Gotycyzm stanowi obecnie określenie dość szeroko rozumianej konwencji, której motywy i elementy pojawiają się w dziedzinach kultury współczesnej, zarówno tej wysokiej, jak i popularnej. […] Bogactwo i niejednorodność konwencji gotyckiej rodzą chęć przyjrzenia się rozległemu zakresowi zagadnień inspirowanych przez gotycyzm bądź jakkolwiek z nim związanych. Stanowi on bowiem zjawisko interesujące z wielu punktów widzenia np. Kulturotwórczego, psychologicznego czy filozoficznego.3

Fabuła serialu umieszczona jest w 1787 roku, to jest w czasie poprzedzającym o dwa lata wybuch rewolucji francuskiej. Jednakże zaznaczyć trzeba, że w żadnym razie nie jest to serial historyczny, a mroczna, fikcyjna, pełna grozy, horroru, a czasami wręcz brutalna opowieść z tłem społeczno-politycznym.

Jeden z protagonistów młody lekarz Joseph Guillotin (nawiązanie historyczne), pragnie rozwiązać zagadkę tajemniczej śmierci kobiety, odkrywając tym samym przerażającą zarazę, za którą czai się nieznane zło. Zaraza zwana „błękitną krwią” powoduje, że umarli ponownie „budzą się do życia”, właśnie tutaj ujawnia się motyw wampiryczny. Kwestia ta dotyczy przede wszystkim żądnej władzy i przywilejów, upadłej moralnie arystokracji, która jest w serialu antagonistą. Kiedy „rodzą się” nieumarli, stają się nieśmiertelni, wyostrzają im się wszystkie zmysły oraz ogarnia ich głód. Głód wymagający rozlewu krwi niższej klasy społecznej, która musi zacząć działać i zawalczyć o swój los i przyszłość, co będzie wymagało niemałego wysiłku i pomocy również ze strony przedstawicieli szlachty.

Widać, że w aspekcie oddania nastroju grozy, wszechobecności zła, które zagrozić może każdemu, a także walki z nim serial jest dość dobrze zrealizowany. Nie brakuje też w nim efektownych, prowadzonych z rozmachem scen walki, czy świetnych kostiumów co może być zachętą dla niejednego odbiorcy filmów o podobnym charakterze.

1A. Andrusiewicz, Miedzy pięknem a grozą. Tradycja konwencji i estetyki gotyckiej, „Idō - Ruch dla Kultury: rocznik naukowy: [filozofia, nauka, tradycje wschodu, kultura, zdrowie, edukacja]”, 2005, 5, , s. 135.
2Redakcja, Wstęp [w:] Gotycyzm i groza w kulturze, red. G. Gazda, A. Izdebska, J. Płuciennik, Łódź 2003, s. 6.
3Tamże, s. 6.


Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Ewolucja, dyfuzja kulturowa i akulturacja – drogi i koncepcje zmiany kulturowej

Zmienność jest jedną z podstawowych cech kultury. Nawet w ciągu życia jednego pokolenia można zauważyć szereg zmian zachodzących w społeczeństwie, a przede wszystkim współcześnie. Zmieniają się zwyczaje, nurty w sztuce, architekturze, literaturze, moda, zmienia się język.  Nierzadko dzieje się tak w wyniku wzajemnego wpływu na siebie zróżnicowanych kultur świata.  Dlatego też badania zmiany kulturowej interesują antropologów od dawna. Niewątpliwie jest to w ogóle kwestia interdyscyplinarna obejmująca znacznie więcej nauk humanistycznych. Akulturacja i dyfuzja kulturowa w antropologii kultury są terminami pokrewnymi, które odnoszą się do zmian kulturowych, jakie mogą zachodzić na styku różnych, odmiennych systemów kultowych. Jest to zatem zjawisko zauważalne od czasów najdawniejszych, gdyż ludzie zawsze się przemieszczali, spotykając na swojej drodze inne społeczności, nierzadko mając późniejszy wpływ na siebie. Dziś w ciągłym i postępującym procesie globalizacji, łatwości podróżowa

(Nie)Zapomniane "miejsca pamięci"

PAMIĘĆ KULTUROWA, ZBIOROWA I „MIEJSCA PAMIĘCI” Pamięć jest niezwykle ważna dla każdej społeczności. Refleksja nad pamięcią we współczesnej humanistyce jest obszernym i wieloaspektowym zagadnieniem. Dlatego też jest to kwestia zdecydowanie interdyscyplinarna, stanowiąca przedmiot badań nie tylko historyków, ale również antropologów, socjologów i kulturoznawców. Jak zauważa Astrid Erll, pamięć jest „fenomenem społeczno-kulturowym” pełniącym istotne funkcje w różnorodnych praktykach społecznych 1 . Pamięć społeczna pełni między innymi takie funkcje jak: przekazywanie wiedzy o przeszłości, kompetencji kulturowych, wzorów zachowań i wartości, współtworzy tożsamość grupową, czy też wpływa na określanie relacji między grupami sąsiadującymi. Funkcje te w obrębie danej społeczności realizowane są zazwyczaj spontanicznie 2 . Pamięć społeczna przechowuje zatem wszystkie elementy, które tożsame są z kulturą danej grupy społecznej. Dolny Śląsk kryje wiele obiektów i przestrzeni, które śmiało możn

Teoria opanowywania trwogi według Organka #notatka o literaturze

Teoria opanowywania trwogi według Organka Od wydania książki, o której właśnie piszę, trochę czasu już upłynęło – wydana została w 2019 roku. Od momentu, kiedy ją przeczytałem również. Jednakże w końcu zebrałem się za krótki szkic na temat prozatorskiego debiutu Tomasza Organka zatytułowanego Teoria opanowywania trwogi. O autorze Tomasz Organek urodzony w Suwałkach roku 1976 – muzyk i autor tekstów, zaistniał w dyskursie popkulturowym już ładnych kilka lat temu. Kojarzony jest przede wszystkim ze swojej działalności muzycznej. Można tutaj przywołać, chociażby występy w cyklu koncertów Żywiec Męskie Granie . Jak można czytać Teorię opanowywania trwogi? Bohaterów powieści czytelnik poznaje w trudnych dla nich chwilach. Borys redaktor portalu „SEE/Ty!” traci pracę, a Aneta zwana przez Borysa „Nietą” dowiaduje się o śmierci ojca. Oboje trafiają na siebie przypadkiem, dawno się nie widzieli, choć znają się od lat. Razem ruszają w podróż z Warszawy do Wolina na pogrzeb ojca Anety. Tuta