Dolny Śląsk obfituje w
liczne zabytki stanowiące materialne dziedzictwo kulturowe regionu.
Jednak są to nie tylko ukazujące przekrój niemalże wszystkich
epok zamki, pałace, zabytki sakralne, historyczne układy
urbanistyczne miast, kamienice czy charakterystyczne dla Górnych
Łużyc domy szachulcowe. Szeroki krajobraz kulturowy Dolnego Ślaska
czy w ogóle całego obszaru historycznego Śląska ma do
zaoferowania wiele obiektów wartych poznania.
Cały region niesie,
więc ogromny potencjał turystyki kulturowej, posiadającej nie
tylko walor turystyczny właśnie, ale również edukacyjny,
kształtujący świadomość historii i kultury regionu. Niestety też
wiele obiektów zostało skazanych na straty i zapomnienie, o czym
przypominają E. Dawidejt-Drobek i W. Drobek „[...] Znaczna
część spuścizny skazana została na zapomnienie lub nawet
wymazana krajobrazu kulturowego jako obca etnicznie lub klasowo.
[...]”1.
Tym razem chciałbym
przedstawić zabytek kolejnictwa, przypominający o rozwoju regionu.
Kolej miała wpływ nie tylko na przemysł, ale również dzięki
niej zmieniał się krajobraz kulturowy dzięki możliwości znacznie
szybszego podróżowania. Dolny Śląsk wprawdzie od wieków był
wielokulturowy. Jednakże po II wojnie światowej, to między innymi dzięki kolei
właśnie napływająca ludność z Kresów Wschodnich mogła zacząć
się osiedlać na tak zwanych Ziemiach Odzyskanych, a tym samym
ponownie zmieniać kulturowo cały region. Okres między 1945 rokiem
a przełomem i zmianami, jakie zaszły w 1989 roku, to czas, kiedy
starano się ukrywać wielokulturowość regionu i utrzymywać w
świadomości społecznej obraz monoetniczność nie tylko Dolnego
Śląska, ale i całego kraju2.
Dopiero w latach 90. XX wieku do głosu zaczęła dochodzić pamięć
o spuściźnie, jaką pozostawili na dolnośląskiej ziemi dawni
mieszkańcy, a mniejszości, które tutaj pozostały mogły
zacząć z powrotem przypominać o swojej obecności, kulturze i
tradycjach3.
Wiele ciekawych miejsc
skrywa się wśród mniejszych miejscowość, niejednokrotnie
pomijanych. Wracając zatem do kolei, zabytkowe obiekty kolejowe z
przełomu XIX i XX stulecia nierzadko mają w sobie wiele uroku. W
miejscowości Malczyce leżącej w powiecie Średzkim, nieopodal
ciągle czynnego dworca kolejowego znajdują się dwie zabytkowe
wieże ciśnień oraz budynek parowozowni. Wszystkie budowle
wzniesione są z cegły. Do dziś na budynku parowozowni dostrzec
można nazwę miejscowości w języku niemieckim, co bez wątpienia
przypomina o mieszkańcach regionu sprzed wojny, a którzy
pozostawili wiele świadectw swojej obecności. Niewiele informacji
można jednak znaleźć, na temat historii owych obiektów. Wieże
ciśnień, a przynajmniej jedna została wybudowana w 1909 roku4.
W każdym razie przemierzając Dolny Śląsk i poznając jego
dziedzictwo kulturowe, warto odwiedzać małe miejscowości, a nie
tylko obiekty, które rozsławione są w skali całego kraju.
1E.
Dawidejt-Drobek, W. Drobek „Wielokulturowa przeszłość we
współczesnym dyskursie turystyki kulturowej na pograniczu
polsko-czeskim” [w:] „Multicultural Studies 2/2016 ”, s. 88
2W.
Burszta „Antropologia kultury”, Poznań 1998, s. 142
3A.
Piasecka „Wielokulturowość po polsku o polityce
wielokulturowości jako mechanizmie umacniania polskości” [w:]
„Kultura i społeczeństwo 2013, nr 3”, s. 129
4http://wiezecisnien.eu/dolnoslaskie/malczyce_pkpnr1/
(dostęp 11.01.2020)
 |
| Kolejowe wieże ciśnień Malczyce fot. Tomek Jarczak |
 | |
|
 |
| fot. Tomek Jarczak |
 |
| Wnętrze parowozowni fot. Tomek Jarczak |
Komentarze
Prześlij komentarz